Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương đến dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
TTXVN trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu:
TTổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo hội nghị. Ảnh: Trí Dũng/TTXVN
“Thưa các vị đại biểu,
Thưa các đồng chí,
Trong không khí phấn khởi của những ngày đầu năm mới, hôm nay, tôi rất vui mừng đến dự Hội nghị triển khai công tác Toà án năm 2019. Đây là Hội nghị có ý nghĩa hết sức quan trọng, không chỉ đánh giá kết quả công tác của các Toà án năm 2018, triển khai thực hiện các nhiệm vụ năm 2019, mà còn nhìn lại việc thực hiện các nhiệm vụ của ngành Toà án từ đầu nhiệm kỳ đến nay.
Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi thân ái gửi tới các đồng chí đại biểu và cán bộ, công chức Toà án dự Hội nghị tại đây và tại các điểm cầu trong cả nước; qua các đồng chí, gửi tới các cán bộ lão thành cùng toàn thể cán bộ, công chức, viên chức hệ thống Toà án, lời thăm hỏi ân cần, những tình cảm thân thiết và lời chúc tốt đẹp nhất.
Thưa các đồng chí,
Như chúng ta đều biết, trong bộ máy Nhà nước ta, Toà án nhân dân có vị trí, vai trò hết sức quan trọng. Tòa án là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Quá trình phát triển của Tòa án luôn gắn liền với quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước ta.
Trải qua 73 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức Toà án nhân dân đã đoàn kết một lòng, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Chất lượng, hiệu quả công tác xét xử của các Toà án ngày càng được nâng lên, góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội; góp phần tạo môi trường lành mạnh, ổn định cho sự phát triển đất nước. Những đóng góp bền bỉ, thầm lặng của các thế hệ cán bộ, thẩm phán đã làm nên truyền thống tốt đẹp của ngành Toà án; luôn được Đảng, Nhà nước, nhân dân ghi nhận và trân trọng.
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, nhất là trong năm 2018, thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, Toà án các cấp đã chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành; đề ra nhiều chủ trương với những giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử; đã có những bước phát triển mới, đạt được những thành tích quan trọng trong thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp. Những kết quả nổi bật là:
Thứ nhất, hệ thống Tòa án đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trung tâm của hoạt động tư pháp; bảo vệ công lý, quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Những năm qua, quy mô dân số và quy mô nền kinh tế của đất nước ngày càng gia tăng, đồng thời, số lượng các vụ vi phạm, tội phạm, tranh chấp… cũng ngày càng nhiều, nhưng các Toà án đã cố gắng giải quyết tốt, đạt tỉ lệ gần 96%. Chất lượng xét xử không ngừng được nâng lên; tỉ lệ các bản án, quyết định bị huỷ, sửa liên tục giảm dần qua các năm.
Điều quan trọng là, trong quá trình thực thi pháp luật, ngành Toà án đã tuân thủ nghiêm các nguyên tắc hoạt động được ghi trong Hiến pháp và pháp luật về bảo vệ quyền con người, quyền công dân, góp phần nâng cao chất lượng xét xử, bảo đảm để pháp luật được chấp hành nghiêm minh và thống nhất; góp phần kiềm chế sự gia tăng của tội phạm, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của các giao dịch dân sự, kinh doanh thương mại; bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân.
Thứ hai, Tòa án các cấp đã tham gia tích cực và có hiệu quả vào cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng; góp phần hiện thực hoá và khẳng định quyết tâm chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước ta.
Trong 3 năm qua, nhất là năm 2018, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được Đảng, Nhà nước chỉ đạo thực hiện quyết liệt, đạt được nhiều kết quả tích cực. Tội phạm tham nhũng đang từng bước đượckiềm chế. Nhiều vụ án lớn đã được phát hiện và xử lý nghiêm minh. Riêng năm 2018, đã đưa ra xét xử nhiều vụ án lớn như: Vụ Trịnh Xuân Thanh, vụ Đinh La Thăng, vụ Phạm Công Danh, vụ Hà Văn Thắm, vụ Trần Phương Bình, vụ Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm)… Từ năm 2016 đến năm 2018, các Toà án đã xét xử đạt tỉ lệ 93,5% về số vụ, 93,6% số bị cáo phạm các tội tham nhũng, thu hồi hàng nghìn tỉ đồng, nhiều nhà cửa, đất đai và các tài sản khác.
Hình phạt mà các Toà án quyết định đối với các bị cáo phạm tội tham nhũng là sự cảnh báo nghiêm khắc cho sự lạm dụng quyền lực và tuỳ tiện, vi phạm pháp luật, xâm phạm lợi ích của Nhà nước và nhân dân. Qua xét xử, nhiều Hội đồng xét xử cũng chỉ ra nguyên nhân, điều kiện dẫn đến vi phạm; kiên quyết khởi tố tại phiên toà khi phát hiện tội phạm chưa được điều tra, xử lý; kiến nghị nhiều nội dung liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước, những kẽ hở của cơ chế, chính sách để các cơ quan liên quan có biện pháp phòng ngừa, khắc phục hiệu quả.
Thứ ba, Tòa án có nhiều đóng góp tích cực, có hiệu quả vào công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế và hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong phạm vi cả nước.
Tòa án nhân dân tối cao đã bám sát và thực hiện tốt các yêu cầu và mục tiêu của Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam. Các Dự án luật do Tòa án nhân dân tối cao chủ trì hoặc phối hợp xây dựng được Quốc hội thông qua phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Các Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Thông tư liên tịch, Thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, giải đáp hướng dẫn nghiệp vụ xét xử... được ban hành với số lượng ngày càng nhiều, chất lượng ngày càng cao, đã tạo ra hành lang pháp lý hướng dẫn áp dụng pháp luật tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn xét xử, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Công tác phát triển án lệ cũng đã tạo được dấu ấn trong việc thực hiện nhiệm vụ mới của Toà án theo yêu cầu của cải cách tư pháp.
Thứ tư, tập trung xây dựng Tòa án nhân dân công khai, minh bạch, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân.
Quán triệt sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ tư pháp "phải gần dân, giúp dân, học dân"; trên cơ sở nguyên tắc Hiến định "Các cơ quan Nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức phải tôn trọng nhân dân, tận tuỵ phục vụ nhân dân, liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của nhân dân", Toà án các cấp luôn đề cao tinh thần phục vụ nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi nhất để giải quyết các yêu cầu của người dân khi họ tham gia tố tụng hoặc có công việc tại Toà án thông qua nhiều giải pháp, hướng đến phục vụ người dân một cách tốt nhất, góp phần củng cố và giữ vững niềm tin của nhân dân đối với cơ quan xét xử.
Thứ năm, hệ thống tổ chức của Toà án các cấp không ngừng được hoàn thiện; đội ngũ cán bộ của Toà án đã trưởng thành qua thực tiễn, ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Thực hiện các Nghị quyết của Đảng và Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, bộ máy tổ chức của hệ thống Toà án được cơ cấu theo bốn cấp hoạt động ngày càng có chất lượng. Tổ chức bộ máy từ trung ương đến địa phương được kiện toàn theo hướng tinh gọn và chuyên sâu; bảo đảm thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ.
Cùng với việc củng cố tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, thẩm phán của các cấp Tòa án cũng liên tục được kiện toàn; bố trí, sử dụng cán bộ hợp lý. Tiếp tục thực hiện những giải pháp đổi mới trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhằm chủ động tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ sự nghiệp phát triển lâu dài của Tòa án.
Các Tòa án đã triển khai nhiều giải pháp để tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong thực thi công vụ cho đội ngũ cán bộ, thẩm phán. Đã quán triệt các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng; đặc biệt là Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tổ chức thực thi trong toàn hệ thống "Quy định xử lý trách nhiệm người giữ chức danh tư pháp trong Toà án nhân dân" và "Bộ quy tắc đạo đức và ứng xử của thẩm phán" để tăng cường trách nhiệm trong thực thi công vụ của cán bộ, thẩm phán các Tòa án.
Qua quá trình kiện toàn và hoàn thiện tổ chức, bộ máy của Tòa án các cấp đang dần được hoàn thiện; nhìn chung, đội ngũ cán bộ, công chức Toà án tiếp tục được củng cố, chất lượng được nâng cao, không ngừng trưởng thành, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành tốt những nhiệm vụ khó khăn, phức tạp của thời kỳ hội nhập.
Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt hoan nghênh, chúc mừng các thành tích và trân trọng biểu dương sự cố gắng, nỗ lực, những đóng góp thiết thực của các đồng chí.
Thưa các đồng chí,
Những kết quả, thành tích các đồng chí đạt được trong thời gian qua là rất lớn, rất đáng trân trọng. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Nổi lên là: Tỉ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan vẫn còn cao, thậm chí có bản án áp dụng sai pháp luật; đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm còn tồn đọng và giải quyết chậm. Đối với các vụ án tham nhũng, kinh tế lớn, Toà án các cấp còn chưa làm rõ trong bản án tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát. Một số bản án không khả thi, tỉ lệ giải quyết án hành chính không đạt yêu cầu cả về chất lượng, số lượng và thời hạn. Chất lượng giải quyết án dân sự, kinh doanh, thương mại chưa cao. Năng lực, trách nhiệm, phẩm chất của một số cán bộ còn yếu, cá biệt có cán bộ vi phạm pháp luật, kỷ luật công tác bị xử lý.
Tại Hội nghị này, tôi đề nghị các đồng chí nghiêm túc nhìn thẳng vào những hạn chế, thiếu sót; tập trung thảo luận, phân tích kỹ nguyên nhân, thấy rõ hơn trách nhiệm của mình, tìm ra những giải pháp phù hợp để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác.
Thưa các đồng chí,
Năm 2019 là năm có vị trí rất quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi toàn bộ Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, đồng thời bắt đầu triển khai các công việc chuẩn bị cho đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Trọng trách của các Toà án là cần tập trung thực hiện khẩn trương hơn các yêu cầu cải cách tư pháp; những nhiệm vụ còn lại của nhiệm kỳ. Tôi đồng tình với mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm mà các đồng chí đã nêu trong Báo cáo. Chỉ xin nhấn mạnh thêm một số vấn đề sau đây:
Một là, tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, không để xảy ra việc xét xử oan, sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội.
Xây dựng nền tư pháp văn minh, tiến bộ, trong đó Tòa án đóng vai trò trung tâm là nội dung quan trọng để không ngừng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Uy tín của Tòa án chính là tín nhiệm của thể chế chính trị, của Nhà nước, bởi đây là niềm tin của người dân vào công lý, công bằng xã hội. Khẳng định điều này giúp chúng ta thấy rõ hơn trách nhiệm chính trị của các Tòa án, nhất là đội ngũ thẩm phán. Mỗi bản án phải làm sao để thực sự "tâm phục, khẩu phục", khuất phục được tội phạm, thuyết phục được các bên, được công chúng đồng thuận; phải tạo ra được các chuẩn mực pháp lý, chuẩn mực đạo đức, có tác dụng giáo dục pháp luật và định hướng hoạt động của xã hội.
Chính vì vậy, nhiệm vụ trọng tâm của các Tòa án là phải nâng cao chất lượng xét xử; không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; hạn chế thấp nhất các bản án bị huỷ, bị sửa do lỗi chủ quan. Tòa án cần tập trung nâng cao chất lượng, tính khả thi, chính xác của các phán quyết, nhất là việc áp dụng các biện pháp tư pháp và xác định đúng trách nhiệm dân sự của tội phạm, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế. Khi phát hiện các bản án sai sót phải kiên quyết khắc phục, thành tâm nhận khuyết điểm, sửa chữa để bảo vệ quyền và lợi ích của nhân dân. Kiên quyết khắc phục tình trạng vi phạm thời hạn tố tụng. Kéo dài thời gian xét xử, đặt người dân vào tình trạng pháp lý căng thẳng quá lâu không phải là biểu hiện của một nền tư pháp văn minh.
Tòa án đã đề ra 14 giải pháp trọng tâm để nâng cao chất lượng xét xử. Đó là định hướng đúng và toàn diện, cần phải thực hiện cho tốt trong toàn hệ thống. Thường xuyên bổ sung các giải pháp mới cho phù hợp với tình hình thực tiễn. Tăng cường việc kiểm tra, giám sát, nhất là giám sát của người dân và các cơ quan dân cử đối với các hoạt động của Tòa án.
Hai là, chăm lo xây dựng Đảng, xây dựng Ngành, thực hiện tốt Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ thẩm phán thanh liêm, chính trực, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, có tấm lòng nhân ái.
Chất lượng của nền tư pháp xét cho cùng là do cán bộ tư pháp quyết định, vì họ là những người trực tiếp "cầm cân nảy mực". Mỗi sai sót trong thực thi công vụ của cán bộ tư pháp đều ảnh hưởng đến sinh mạng chính trị và lợi ích, thậm chí cả tính mạng của người dân. Vì vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là các thẩm phán thanh liêm, chính trực, công tâm, trong sáng, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông pháp luật phải là ưu tiên hàng đầu của các Tòa án.
Nguồn bài viết : WM Trực Tuyến
